Գիտաճանաչողական այցեր՝ պատմաբանի օրվա առթիվ

1. գլխավոր 

  ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի ՈՒԳԸ նախաձեռնությամբ 2012թ. որոշվեց դեկտեմբերի 4-ը՝ հայ անվանի պատմաբան, լեզվաբան, աստվածաբան և մանկավարժ Միքայել Չամչյանի ծննդյան օրը, նշել որպես պատմաբանի օր:2022թ. դեկտեմբերի 4-ին՝ իրենց մասնագիտական տոնի առթիվ, ԵՊՀ ԻՄ-ի տնօրենության նախաձեռնությամբ «Պատմություն» կրթական ծրագրի 1-4-րդ կուրսերի ուսանողները նույն կրթական ծրագրի ղեկավար, պ.գ.թ., դոցենտ Ն.Գրիգորյանի ուղեկցությամբ այցելեցին Հայաստանի պատմության թանգարան, Ազգային պատկերասրահ և «Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց-թանգարան:

Հայաստանի պատմության թանգարանում` պատմամշակութային, գիտահետազոտական խոշոր կենտրոնում, մեր ուսանողները ծանոթացան հայ ժողովրդի` հին քարե դարից մինչև նորագույն ժամանակաշրջանի պատմության բազմաթիվ ցուցանմուշներին:

Նրանք շրջեցին նաև Հայաստանի ազգային պատկերասրահում` հմայվելով հայ և արտասահմանայան արվեստի նմուշներով: Պատկերասրահի 56 ցուցասրահներում ներկայացված հավաքածուն ընդհանուր պատկերացում է տալիս ազգային կերպարվեստի և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի պատմության մասին, ինչպես նաև ներկայացնում է արտասահմանյան երկրների արվեստը հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը:

Ուղևորության հաջորդ նպատակակետը «Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանն էր, որտեղ ապագա պատմաբանները ծանոթացան երեք նշանավոր հնավայրերից (Արին բերդ, Կարմիր բլուր և Շենգավիթ) հայտնաբերված նյութական մշակույթի մնացորդներին և գտածո նմուշներին: «Էրեբունի» թանգարանի հավաքածուն կազմում են վերոնշյալ 3 հնավայրերից, ինչպես նաև Հայաստանի տարբեր շրջաններից դիպվածով կամ պարբերաբար իրականացվող պեղումների շնորհիվ հայտնաբերված նախաուրարտական, ուրարտական, աքեմենյան, հելլենիստական և վաղ հայկական ժամանկաշրջաններին վերաբերող ավելի քան 12758 հնագիտական առարկաներ` խմբավորված 161 հավաքածուներում: Թանգարանի մշտական ցուցադրությունը ներկայացնում է Վանի թագավարության պատմությունը, զարգացած տնտեսությունը, ճարտարապետությունն ու կերպարվեստը, ոռոգման և ամրաշինական համակարգերը, շինարարական տեխնիկան, որմնանկարչությունը, խեցեգործությունը և այլ բնագավառներում պետության առաջընթացի մասին վկայող նյութեղեն ապացույցնները:

Վերջում ուսանողները ծանոթացան ՀՀ հնագիտական ժառանգության՝ Երևանի հարավարևելյան ծայրամասում տեղակայված Արին բերդի բլրի վրա պահպանված ամենանշանավոր հուշարձաններից մեկի՝ Էրեբունի բերդաքաղաքի մնացորդներին:

«Ուսանողների գիտահետազոտական աշխատանքի հիմնական սկզբունքները» թեմայով սեմինար

1. գլխավոր. IMG_7118 2022թ. դեկտեմբերի 2-ին ԵՊՀ ԻՄ-ի հումանիտար գիտությունների ֆակուլտետում կայացավ «Ուսանողների գիտահետազոտական աշխատանքի հիմնական սկզբունքները» թեմայով սեմինար, որին մասնակցում էին «Ռուսաց լեզու և գրականություն» մասնագիտության II-IV կուրսերի ուսանողները: Այն վարում էր ԵՊՀ ԻՄ-ի օտար լեզուների ամբիոնի պրոֆեսոր Սվետլանա Մինասյանը:

Սեմինարավարը համատեղեց ավանդական կրթությունը, առցանց հարթակներն ու կարիերայի կենտրոնները: «Ավանդական մոտեցումից մենք վերցնում ենք ակադեմիական մոտեցումը, հարթակներից վերցնում ենք ճկունությունը և անդրսահմանայնությունը (трансграничность), կարիերայի կենտրոններից՝ վստահությունը ուսանողների հաջողության նկատմամբ: Ներկայումս համալսարանի հիմնական նպատակն է բազմակողմանիորեն զարգացած անհատականության, գիտական լայն հայացքներով, ընդհանուր մշակութային հետաքրքրություններով և ստեղծագործական ներուժով անձի ձևավորումը, որն ունակ է ինքնաիրացվել գործունեության բոլոր և մասնավորապես՝ հումանիտար առարկաների ոլորտում», – իր խոսքում ընդգծեց պրոֆեսոր Մինասյանը:

Ներկայացվեց, որ ուսուցման ներկա փուլում հումանիտար գիտությունների ուսանողների որոնողական և հետազոտական գործունեությունը պետք է դիտարկել որպես կրթական գործընթացում լայնորեն կիրառվող նորարարական կրթական տեխնոլոգիա: Խնդիրը սերտորեն կապված է մանկավարժական իրավիճակի վերլուծության և ուսումնասիրության հետ: Որոշ դեպքերում կրթական հետազոտությունը սկսվում է խնդրից, իսկ որոշ դեպքերում խնդիրն առաջանում է ինչ-որ օբյեկտի դիտարկումների արդյունքում: Հետևաբար, որոնողահետազոտական աշխատանքի փուլում անհրաժեշտ է ուսանողներին դնել այնպիսի դժվարության առաջ, որի հաղթահարումը կակտիվացնի նրանց մտավոր գործունեությունը, ուսանողների առաջ կբացահայտի հակասությունները ծագած ճանաչողական կարիքի և այդ կարիքը առկա գիտելիքների, կարողությունների և հմտությունների միջոցով բավարարելու անհնարինության միջև:

Նշվեց, որ հումանիտար ուղղվածությամբ ուսանողների գիտահետազոտական գործունեության կազմակերպման ընթացքում որոշակի դժվարություն են ներկայացնում նրանց կողմից ուսումնամեթոդական գրականության ճիշտ վերլուծությունը, ավանդական մեթոդների և հնարների կիրառման վրա հիմնված տեսական մասի կառուցումը, պրակտիկ մանկավարժների փորձի ուսումնասիրումը, փորձարարական-մեթոդական ցուցումների մշակումը և փորձարկումը:

Այդ դժվարություններին իհարկե հնարավոր չէ անդրադառնալ մեկ սեմինարի շրջանակներում: Հետևաբար, սեմինարի ծրագրում ներառված էին խնդիրներ, որոնք թույլ էին տալիս որոշել կրթական հետազոտությունների օգտագործման հիմնական ուղղությունները և նշանակությունը, թե ինչպես ճիշտ ձևակերպել թեման, նպատակները, խնդիրները, հետազոտության օբյեկտը և առարկան, վարկածը, ինչպես որոշել աշխատանքի բովանդակությունը և մեթոդները, պլանի համաձայն՝ անցկացնել փորձ: Այս ամենը կհանգեցնի համեմատելու, համադրելու, հակադրելու, ընդհանրացնելու և անհրաժեշտ եզրակացություններ անելու ունակությունների ձևավորմանը:

Սեմինարի ընթացքում Ս.Մինասյանն անդրադարձավ նաև այնպիսի հարցերի, ինչպիսիք են՝ խնդրի ձևակերպումը (այն հարցերի նախանշումը, որոնք պետք է դիտարկվեն ուսումնասիրության ընթացքում), վարկածի առաջքաշումը (որոշակի ենթադրությունների շարադրում, հիմնավորում ուսումնասիրության ընթացքում), վարկածի ապացույցը կամ հերքումը, փորձարարական պլանի մշակումը: Որպես օրինակ՝ դիտարկվեցին ԱՊՀ երկրների ուսանողների ուսումնասիրությունները, դրանք համեմատվեցին բերված օրինակների հետ, և ամփոփվեցին դիտարկված նյութերը:

«Ռուսաց լեզու և գրականություն» մասնագիտության ուսանողներն ակտիվորեն մասնակցեցին ուղեղային գրոհի (մտագրոհի) մեթոդի քննարկմանը:

Գիտական սեմինարի կազմակերպումը շատ կարևոր էր գիտահետազոտական աշխատանքներում ուսանողներին ներգրավելու, նրանց մեջ նոր գիտելիքներ, կարողություններ և հմտություններ, ստեղծագործական և վերլուծական մտածողություն ձևավորելու առումներով:

Կայացավ հաշմանդամության վերաբերյալ իրազեկվածության բարձրացմանն ուղղված դաս-քննարկում

1. գլխավոր. IMG_7098 ԵՊՀ ԻՄ-ի և «Հույսի կամուրջ» հասարակական կազմակերպության միջև կնքված փոխըմբռնման հուշագրի իրականացման շրջանակներում 2022թ. դեկտեմբերի 1-ին՝ ՄԱԿ-ի կողմից 1992-ին հռչակված հաշմանդամություն ունեցող անձանց միջազգային օրվան ընդառաջ, ԵՊՀ ԻՄ-ի դահլիճում «Հույսի կամուրջ» ՀԿ Իջևանի մասնաճյուղի կողմից անցկացվեց «Ի՞նչ է հաշմանդամությունը» թեմայով դաս-քննարկում, որին մասնակցեցին Իջևանի դպրոցների 9-11-րդ դասարանների աշակերտական թիմերը:

Դաս-քննարկման ընթացքում շոշափվեցին հետևյալ հարցերը՝ «Ի՞նչ է հաշմանդամությունը», «Որո՞նք են հաշմանդամության մոդելները», «Ինչպե՞ս հաղորդակցվել հաշմանդամություն ունեցող անձանց հետ», «Որո՞նք են հաշմանդամ մարդկանց իրավունքները»:

Մասնավորապես՝ գործնական օրինակների հիման վրա ներկայացվեցին հաշմանդամության մոդելները, ընդգծվեց, թե որ մոդելն է ընկած ներառական կրթության հիմքում:

Ծավալվեց քննարկում ներառական կրթության շուրջ, պարզաբանվեց, թե ինչպես ճիշտ խոսել հաշմանդամություն ունեցող անձանց հետ:

Խոսվեց բոլորի և հատկապես հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին, մատնանշվեցին այն իրավունքները, որոնք ամենից հաճախ են ենթարկվում ոտնահարման:

Թիմերին ներկայացվեց իրավիճակային խնդիր և հանձնարարվեց գտնել դրանց լուծման ուղիները: Իրականացվեց մանկավարժական իրավիճակի բեմադրություն՝ դերային խաղի տեսքով:

Գործնական հետազոտություն «Մարքեթինգ» դասընթացի շրջանակներում

1. գլխավոր ԵՊՀ ԻՄ-ի տնտեսագիտության ֆակուլտետի «Ֆինանսներ» մասնագիտության 4-րդ կուրսի ուսանողները «Մարքեթինգ» դասընթացի շրջանակներում այցելեցին Իջևանում գտնվող Քաղաքական սրճարան (Political cafe)՝ մարքեթինգային հետազոտություն կատարելու նպատակով: Նրանց ուղեկցում էր Ընդհանուր տնտեսագիտության ամբիոնի ասիստենտ Ա.Սարիբեկյանը:

Կիրառվեցին հետազոտության երեք մեթոդներ՝ բանավոր հարցում, դիտարկում և փորձարկում:

Բանավոր հարցմանը մասնակցեցին հաճախորդները և սպասարկող անձնակազմը:

Հետազոտության արդյունքում ստացված տեղեկատվությունը քննարկելուց հետո ուսանողները, հիմնվելով մարքեթինգի տեսական գիտելիքների վրա, կատարեցին SWOT վերլուծություն, պարզեցին որոշ մրցակցային առավելություններ և բացահայտեցին խնդիրներ, որոնց շուրջ սրճարանի անձնակազմին տրվեցին առաջարկություններ:

Իջևան քաղաքի սրճարաններ այցելությունները կրելու են շարունակական բնույթ, քանի որ գործնականում տեսական գիտելիքների կիրառումը ուսանողների շրջանում առաջացրեց մեծ ոգևորություն և հետաքրքրություն:

Գիտական խորհրդի նիստ

1. գլխավոր ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում ս.թ. նոյեմբերի 26-ին Ա. Հ. Մակարյանի նախագահությամբ տեղի ունեցավ Գիտական խորհրդի նիստ՝ օրակարգային չորս և ընթացիկ երկու հարցերով:

Մինչև օրակարգային հարցերի քննարկմանն անցնելը պարոն Մակարյանը շնորհավորեց գիտական խորհրդի անդամներին և մասնաճյուղի աշխատակազմին «Գործարար վարչարարություն (կառարավում)» մագիստրոսական նոր կրթական ծրագրով գործունեության թույլտվություն տրամադրելու ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի հրամանը ստանալու առիթով:

Մյուս հարցը, որին անդրադարձավ պարոն Մակարյանը, վերաբերում էր e-learning հարթակում մասնաճյուղի դասախոսների ներկայացվածության տվյալներին: Նա ամբիոնների վարիչներին և ֆակուլտետների դեկաններին ներկայացրեց իրավիճակի քանակական պատկերը և նշեց, որ նրանք պետք է կարճ ժամանակամիջոցում ապահովեն դասախոսների կողմից անհրաժեշտ մինիմալ նյութերի տեղադրումը հարթակում:

Այնուհետև քննարկվեցին ԵՊՀ ԻՄ-ի շրջանավարտների վերաբերյալ արտաքին շահակիցների՝ 2021-2022 թթ. կարծիքների ուսումնասիրությանը, ԵՊՀ ԻՄ-ի՝ 2023թ. եկամուտների և ծախսերի նախահաշվին (բյուջե), ԵՊՀ ԻՄ-ի՝ 2022թ. ընդունելության արդյունքներին (առկա և հեռակա ուսուցում), ԵՊՀ ԻՄ-ի «Տարվա ուսանող» ամենամյա մրցույթի կազմակերպման և անցկացման կարգի հաստատմանը վերաբերող հարցեր:

Գիտխորհրդի նիստում առաջարկված փոփոխություններով հանդերձ՝ հաստատվեցին ԵՊՀ ԻՄ-ի բակալավրի կրթական ծրագրերի շրջանավարտների ընդհանրական կոմպետենցիաների պարտադիր կազմը, ԵՊՀ ԻՄ-ում «Դասավանդման գերազանցության մրցանակ» ամենամյա մրցույթի կազմակերպման և անցկացման կարգը:

ԵՊՀ ԻՄ-ի շրջանավարտների վերաբերյալ արտաքին շահակիցների՝ 2021-2022 թթ. կարծիքների ուսումնասիրության հարցի կապակցությամբ զեկուցեց Արտաքին կապերի բաժնի մասնագետ Ա.Սարգսյանը: Նա մասնավորապես նշեց, որ ուսումնասիրության նպատակն էր պարզել արտաքին շահակիցների կարծիքը մասնաճյուղի շրջանավարտների մասնագիտական և անձնային որակների վերաբերյալ: Հետազոտության արդյունքներն ընդհանուր առմամբ գոհացնող են, ինչը փաստում է, որ մասնաճյուղը կատարում է իր առջև դրված գլխավոր ռազմավարական խնդիրներից մեկը, այն է՝ աշխատաշուկային տալ մրցունակ մասնագետներ: 5-բալային սանդղակով գործատուները գնահատել են մասնաճյուղի շրջանավարտների տեսական գիտելիքներն ու գործնական հմտությունները, կազմակերպչական ու հաղորդակցական կարողությունները, անձնային-բարոյական որակները, ինքնակատարելագործման դրսևորումը, թիմային աշխատանք կատարելու ունակությունները և այլն:

Օրինակ՝ մեր շրջանավարտների տեսական գիտելիքների իմացությանը 4 և 5 գնահատականներ է տվել հարցմանը մասնակցած 73 շահակիցներից 57-ը (78.1%-ը), որը մյուս որակների համեմատ բարձր ցուցանիշ է, մասնագիտական պատրաստվածությանը՝ 56-ը (76․7%-ը), սակայն պետք է նշել, որ մեր շրջանավարտների գործնական հմտությունները (միջին գնահատականը՝ 3․71)    և մասնագիտական խոսքը (միջին գնահատականը՝ 3․87) համեմատաբար ցածր են գնահատվել շահակիցների կողմից: Ըստ այդմ՝ առաջարկվում է ամբիոններում քննարկել այս արդյունքները, մշակել մոտեցումներ առանձնապես ուսանողների գործնական կարողությունների և մասնագիտական խոսքի զարգացման ուղղությամբ:

Այս հարցման շրջանակներում ուսումնասիրվել են նաև մարզի գործատուների կարծիքները մասնաճյուղի հեղինակության վերաբերյալ իրենց կազմակերպությունում և ընդհանրապես տարածաշրջանում: Հարցմանը մասնակից 73 գործատուներից 63-ը (86.3%-ը) իրենց կազմակերպությունում մասնաճյուղի հեղինակությունը գնահատել է 4 և 5 գնահատականներով: Այդ ցուցանիշը վերջին տարվա համեմատ աճել է: Այն հարցին, թե խորհուրդ կտան մեր շահակիցներն իրենց մերձավորներին և ընկերներին դիմել ԵՊՀ ԻՄ, դրական է պատասխանել հարցման մասնակիցներից 67-ը (91.8%-ը). այս ցուցանիշն աճել է նախորդ տարիների համեմատ, ինչը բավականին լավ արդյունք է:

Գիտխորհրդի նիստում հարցման արդյունքներն ընդունվեցին ի գիտություն, և առաջարկվեց դրանք ուղարկել ամբիոններ և ուսումնական գործընթացի հետ կապված բոլոր ստորաբաժանումներ՝ առաջարկություններ ներկայացնելու նպատակով:

ԵՊՀ ԻՄ-ի՝ 2023թ. եկամուտների և ծախսերի նախահաշվի (բյուջե) մասին զեկուցեց գլխավոր հաշվապահ Մ․Մխիթարյանը: Զեկուցողը ներկայացրեց, որ 2023թ. եկամուտների և ծախսերի նախահաշվի (բյուջե) հոդվածի ցուցանիշները կազմվել են նախորդ տարվա նախահաշվի կատարողականի ցուցանիշների, ինչպես նաև կանխատեսումների և պլանավորման վրա: 2023թ. եկամուտների և ծախսերի նախահաշիվը (բյուջե) դեֆիցիտային է (ծախսերն ավելի շատ են, քան մուտքերը), իսկ դեֆիցիտի լրացման աղբյուրը 2022թ. հունվարի 1-ի դրությամբ նախորդ տարիների ընթացքում կուտակված դրամական հոսքերի մնացորդն է: Նախահաշվի 2 խոշոր հոդվածներում առկա փոփոխություններից մեկը վերաբերում է ԵՊՀ ԻՄ-ի աշխատակիցների աշխատավարձերի՝ ՌԾ-ով նախատեսված 10% բարձրացմանը, մյուսն առնչվում է Երևանից ժամանող դասախոսներին տեղափոխելու համար նոր միկրոավտոբուսի ձեռքբերմանը: Նախահաշվի մնացած հոդվածներում էական փոփոխություններ չկան:

2023թ. եկամուտների և ծախսերի նախահաշիվը (բյուջե) ԵՊՀ ԻՄ-ի գիտխորհրդի անդամների կողմից արժանացավ հավանության, և որոշվեց այն ներկայայացնել ԵՊՀ՝ հաստատման:

ԵՊՀ ԻՄ-ի՝ 2022թ. ընդունելության արդյունքների (առկա և հեռակա ուսուցում) վերաբերյալ զեկուցեց ԵՊՀ ԻՄ-ի տնօրենի պաշտոնակատար Ա.Մակարյանը: Նա մասնավորապես նշեց, որ 2022թ. ընդունելության արդյունքների (առկա և հեռակա ուսուցում) ցուցանիշը 40 հոգով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշին: 2022թ. ԵՊՀ ԻՄ ընդունված առաջին կուրսեցիների և ՄՄՈՒՀ-ից ԵՊՀ ԻՄ-ում ուսումնառությունը շարունակողների ընդհանուր թիվը 270 է, որից բակալավրիատի առկա ուսուցմամբ առաջին կուրսեցիների թիվը՝ 182, հեռակա ուսուցմամբ առաջին կուրսեցիների թիվը՝ 45, ՄՄՈՒՀ-ից ուսումնառությունը շարունակողների թիվը՝ 29, մագիստրատուրա (հեռակա ուսուցմամբ) ընդունվածների թիվը՝ 14:

ԵՊՀ ԻՄ-ի բակալավրի շրջանավարտների ընդհանրական կոմպետենցիաների պարտադիր կազմի վերաբերյալ զեկուցեց Կրթական բարեփոխումների և դասախոսների վերապատրաստման (ԿԲԴՎ) բաժնի վարիչ Ն․Գրիգորյանը: Նա նշեց, որ ԵՊՀ ԻՄ-ի՝ 2022-2026 թթ. զարգացման ռազմավարական ծրագրի 1-ին նպատակի 1.2.3. խնդրի («Մշակել և կրթական ծրագրերում ներ­դնել ԵՊՀ ԻՄ-ի բակալավրիատի և մագիստրատուրայի շրջանավարտների ընդհանրական կոմպետեն­ցիաների պարտադիր կազմ») իրականացման հանձնառությունից ելնելով՝ ԿԲԴՎ բաժինը մշակել է բակալավրի կրթական ծրագրերի շրջանավարտների ընդհանրական կոմպետեցիաների պարտադիր կազմը: Ն.Գրիգորյանը հավելեց, որ այս փաստաթուղթը քննարկվել է կրթական ծրագրերի ղեկավարների հետ, եղել են առաջարկություններ: Հարցը քննարկվել է նաև ԵՊՀ ԻՄ-ի գիտական խորհրդին կից որակի կառավարման մշտական հանձնաժողովի՝ 2022թ. մայիսի 24-ի նիստում:

ԵՊՀ ԻՄ-ի բակալավրի կրթական ծրագրերի շրջանավարտների ընդհանրական կոմպետենցիաների պարտադիր կազմը որոշվեց հաստատել: